Mijn laatste week als vrijwilliger in Lesvos

Na een vrije zondag, op maandag met de mountainbike naar het kamp gereden. Elke morgen verwonder ik mij over de mooie luchten. De zon zie je opkomen vanachter het kamp. Grotere tegenstelling bestaat er bijna niet en toch doet het mij denken aan een teken van hoop en trouw. Ik geloof dat God in het kamp aanwezig is. In de morgen mag ik Mariet ondersteunen in haar Engelse les groepen. Een uur les, zittend op de koude vloer met jas en muts op het is een paar graden. Sommige kinderen komen op hun slippertjes aanzetten. De klas bestaat uit 14 kinderen met de leeftijd van 6 tot 9 jaar. Er zijn grote verschillen in leeftijd en in niveau. Na een gezamenlijke warming up, zang en huiswerk controle gaat men in groepjes verder. Spelenderwijs wordt geleerd, ik mag de groepjes begeleiden met tellen tot 20 en weer terug. Het schudden van de cijferkaarten en deze goed op volgorde neerleggen. Er is veel plezier, huiswerk maken gebeurd lang niet altijd. Op tijd komen ook veelal niet. Wat opvalt is dat kinderen goed kunnen wachten, men blijft rustig zitten en zegt niets. Hieraan zie je dat kinderen wachten gewend zijn.  In de middag telefoonnummers noteren en langs tenten gaan. 
Op dinsdagmorgen kan ik tickets uitknippen voor kinderen die naar Engelse les mogen. De tickets van 9:15 moeten snel uitgedeeld worden want anders kunnen ze niet op tijd in de les zijn. Bij elke tent moeten de bewoners nog wakker worden. Je moet ook wel een goede reden hebben om uit je bed te komen wanneer het een paar graden is. Wanneer kinderen vertrokken zijn kunnen andere weer een plek krijgen. Wanneer een kind of ouder vraagt om les hoef ik het niet te noteren. Beloven kunnen we nooit en een lijst aanleggen heeft geen zin. Regelmatig komt ook de vraag van volwassenen om een les. Dit wordt niet gegeven. Ik geef dan als advies een vertaler op te zoeken en hiervan te leren. Ik kom op het kamp ook wel onderwijs tegen. In een rubbhal geeft een Afghaanse man les aan jonge mannen. Hij heeft vroeger ook Engels gegeven en geeft op de kamer Engelse les aan 6 andere mannen. In de bleu zone moeten nog families weg naar andere tenten. Wat een gedoe. Op dinsdagmiddag help ik met verhuizen. Eurorelief heeft 2 busjes waarmee ze verhuizen. Het was een feest om de busje leeg te halen. Horde kinderen hielpen de spullen vanuit de bus naar de tent te brengen. Ieder kreeg wat in zijn handen gestopt. Het traject van boodschap brengen van verhuizen en tent laten zien kan soms uren of duren. Hier willen we zorgvuldig mee om blijven gaan. Het gaan naar een andere tent lijkt een kleinigheid maar wanneer je deze tent delen moet met een ander gezin of je tent is kleiner of staat op een mindere plek. Bewoners hebben al weinig zeggenschap dus blijf ze respectvol benaderen. Het wonen in een tent met 10 personen komt voor.

Woensdagmorgen kom ik op het terrein en een grote ME bus rijd het kamp weer uit. Het ziet er bedreigend uit en er zijn zeer veel mensen op de been. We krijgen te horen dat er een transport is geweest, dit is toch niet het geval. In de nacht is een boot met vluchtelingen aangekomen. Dit is heel bijzonder, normaal komen de vluchtelingen in het noorden aan, de oversteek is hier groot. Hoe is het mogelijk dat ze precies in het kamp aankwamen. Gekomen met een rubberen boot in deze kou. (zie filmpje facebook) De politie heeft deze mensen opgespoord. De procedure is dat ze eerst i.v.m. covid 14 dagen quarantaine gaan. Het schijnt dat ze het kamp in waren gevlucht, bang om gepakt te worden. 
Woensdagmorgen ben ik bij de toddlers, de kleuters zijn 2 tot 5 jaar. In de eerste groep komen 2 kinderen. Het is koud, het is te vroeg voor moeders met kind om te komen. Ik krijg één extra dik gebreide sok, heerlijk want gelukkig voel ik mijn tenen maar ze voelen niet fijn van de kou. Wanneer aan de eerste levensbehoefte niet wordt voldaan, komt men niet aan volgende toe. Wanneer er even stroom is wil men koken of andere zaken op orde stellen. Later starten lijkt voor hen handiger. In deze groepen wordt gespeeld met puzzels, blokken als bloemen die men in elkaar vast kan zetten. Het Engels spreken door cijfers en kleuren met vormen te benoemen. Plezier en vertrouwen willen we geven, normaal doen moeders in deze groep mee. De moeders krijgen deze keer van het rode kruis hygiëne les. Zij zijn goed in het inzetten van refugees, hier kan Eurorelief nog actiever op inzetten. Individueel wordt dit wel gedaan maar structureel worden ze alleen in klassen en als vertalers ingezet.  Op woensdag middag sta ik bij het infopunt. Constant komen bewoners voor vragen, het is gezellig samenwerken met de vertalers uit het kamp. Zij ervaren het werk als zinvol en het geeft hun doel in hun dagelijks leven. Zij maken lol en voelen zich gewaardeerd. Ik heb nog een ticket voor een jongetje dat naar Engelse les mag. Ik ga bij hen langs en moet op de thee komen. Ik kan aanschuiven bij de maaltijd. De maaltijd die men krijgt, rijst met kip, elke dag hetzelfde, ik heb al mijn lunch al op maar krijg toch nootjes voor me. Wat een lieve familie, foto wordt gemaakt, ik zie een foto van collega vrijwilliger en twee dagen later zie ik weer een foto van een collega bij deze familie. Ze verstaan de kunst van gastvrijheid. De vader is chauffeur geweest en wil nu met zijn gezin naar Duitsland. Geen Engels of Duits spreekt men nog, toch woont men al een jaar en 4 maanden in het kamp. Ik raad hen aan om met het huiswerk van zoonlief mee te kijken en mee te doen. Wat krijgen deze gezinnen het lastig wanneer ze niets geen Engels spreken.  
Donderdag staat in het teken van verhuizen. Om 8:30 uur mag ik een gezin gaan vertellen dat zij gaan verhuizen in de middag. Een vader die moeilijk loopt door een been wat korter lijkt ga ik naar de andere tent. De buurman aan de andere kant van de tent is aardig maar toch wil hij niet te zo dicht bij de zee zitten. Aangeven dat het juist heerlijk is in de zomer en dat het uitzicht hier mooi is lijkt mij niet gepast. Hij ziet de obstakels van gevaar van de zee voor zijn kinderen die niet kunnen zwemmen. Wie houdt kinderen in de gaten wanneer je in de rij staat voor eten? Een ander alternatief is er niet maar het onderhandelen gaat wel tot 11:00 uur door. Strategisch wordt gewacht met een definitief antwoord, alternatief is een tent die nog dichter bij zee staat. De big boss mag erbij komen, hij geeft aan dat het verdrietig is maar we gaan het toch uitvoeren. De tenten moeten weg dus keuze om te blijven is er niet op de oude plek. Ik het loslaten. Ik mag bij een vijftal tenten langs om te vertellen dat er vanmiddag een nieuwe tent wordt neergezet door UNHCR. Bewoners weten blijkbaar wat dit inhoudt, ze gaan hun boeltje inpakken. Als je nadenkt is het toch van de gekke, in de morgen horen dat je 's middags een andere tent krijgt. Dit moet ons is overkomen! Het is natuurlijk wel fijn wanneer je tent droog is, de komende week wordt er veel regen verwacht. Dit laat ik aan deze bewoners ook zien, dit stimuleert hen misschien. We verhuizen met 2 teams in de middag nog 6 gezinnen. Per walkie of app communiceren we. Er is een inpak, het inladen van spullen in de auto en een uitpakploeg, het vanuit de auto naar de tent. Er is deze dag ook een transport, in de morgen hoort men dat men weg gaat. De tijd wordt doorgegeven dat men bij het hek moet staan. Waarheen dit is weet men niet, veelal is het Athene of Thessaloniki. Je zou maar niet weten waar je heen gaat! Er staat een familie met die denkt dat wij met de bus wel spullen weg kunnen brengen naar de uitgang, hier kunnen we niet aan beginnen. We zeggen tegen elkaar dat we ze wel even helpen met dragen. Iemand zwengelt een zware zak over mijn schouder. Ik vraag mij af wat erin zit, hij weeg lood. Krom gebogen en in het zweet kom ik bij de uitgang waar de eigenaar van de zak naar mij toe komt rennen en het overneemt. Ik heb in geen jaren zoveel lopen sjouwen maar het is ook prima. Een familie die we verhuizen moet in de tent van iemand die het kamp verlaat. Rond de tent ligt veel troep, tijd om dit weg te halen is er niet. We zetten de spullen van de familie neer. De tent inrichten doen ze zelf. De laatste is de familie die ik vanmorgen verteld hebt dat hij moet verhuizen. Hij is opgewekt en bedankt me. Verbazingwekkend, waarvoor moet hij mij bedanken, wat een veerkracht van deze bewoners. 

Vrijdag mag ik met een Griekse vrijwilliger, Stella tickets voor blankets uitdelen. De dagen en tijden staan ingevuld, door corona moet het strakker georganiseerd zijn zodat er niet te veel tegelijk dekens af komen halen.  Stella werkt al 3 jaar in het kamp ,eerst bij de schoonmaak,  ze houdt van deze bewoners. Gaat makkelijk met de politie en militairen om. Ze weet haar mannetje wel te staan. Leuk om van haar te horen hoe bewoners van Lesvos het ervaren dat er zoveel vluchtelingen zijn. Het is niets anders als ergens anders op deze wereld. Er zijn mensen die het niets vinden en er zijn mensen die hen graag helpen, idem zie je bij de politieagenten. In de rubbhal  met single mannen is het enorm vies in het gangpad. Ik kan het niet nalaten om hen hierover aan te spreken. Het probleem fluistert een jongen in het oor van Stelle, hij heeft geen borstel. Bij de schoonmaak dienst wordt geregeld dat er één komt. Ik ben er van overtuigd dat een opgeruimd gangpad lichamelijk en geestelijk goed voor je is. Ik durf te wedden dat er anders binnen de kortste keren ook ratten rondlopen. Wat was het daar goor! In één van de eerst neergezette rubbhal gaan we verder met delen. Single mannen, 8 op een kamer, de geur, kapotte deuren of geen deuren. Een aantal keer wordt gevraagd of ik mijn laarzen wil afstaan, heerlijk warme burbery's. Gelukkig hoef ik hier niet over na te denken, als we delen doen we dit aan alle 7000 en als je niet goed voor jezelf zorgt kun je ook niet voor een ander zorgen.  

Op vrijdagmiddag ga ik voor mijn PCR test, ondertussen is bekend dat een sneltest ook moet worden afgenomen binnen 4 uur voor vertrek. Corona wordt weer onderdeel van het leven. In Lesvos zijn veel regels tegen uitbreiding van het virus. Toch merken we er in de praktijk niet veel van. Ik merk dat handen schudden, een knuffel gegeven onderdeel van het leven is. Mondkapjes zijn verplicht en worden gedragen maar zie dat te pas en te onpas worden afgezet. Gelukkig nog geen geregistreerd covid in het kamp.